Borulama Sistemleri ve Boru Dizaynı

Borulama, boru, boru bağlantı parçaları (fittings), vanalar, enstrümantasyon aletleri ve özel bileşenlerin bir araya getirilmesiyle oluşur.

Borulama sistemleri şunlardan oluşur:

(İlgili bağlantıya tıklayarak detaylı açıklama sayfalarına ulaşabilirsiniz)

A. Borular

B. Bağlantı elemanları (dirsek, rediksiyon, tee, weldolet vb.)

C. Flanşlar, contalar, saplama ve somun setleri

D. Vanalar

E. Boru destekleri

F. Enstrümantasyon ve proses kontrol sistemleri

Petrol, doğalgaz ve kimya sektöründeki bir tesisin büyük bir bölümü borulardan oluşur. Tesiste, prosese ait ekipmanlar arası farklı çap ve tipte boru bağlantıları, nihai ürün, ara ürün ve yardımcı servislere ait (steam, kondense ve hava hatları v.b) boru hatları bulunur. Borulama sistemlerini dizayn ederken göz önünde bulundurulması gereken bir takım hususlar vardır:

• En makul montaj koşullarına göre tasarım yapmak

• Boru hattı içindeki ürünün çalışma koşulları gereğince (basınç, sıcaklık vb) ilgili boru spesifikasyonuna göre uygun malzeme ve bağlantı tipi seçimi

• Minimum fittings ve kaynak sarfiyatı olacak şekilde tasarımı optimize ederek maliyeti azaltmak

• Kritik hatlar için stres analizine göre yeterli esnekliği sağmak

• Boru hatlarını gruplandırarak en uygun boru desteklerini kullanmak

• Borular arası aralıkları optimize etmek

• Vanaların ve erişilmesi gereken diğer bileşenlerin erişime uygun şeklide tasarımını yapmak

• Boru hatlarında genleşmeyi göz önünde bulundurarak loopları optimize etmek

• Gelecekte ilave edilebilecek boruların güzergâhlarına engel olamayacak şekilde uygun dizayn yapmak

• Boru hatlarının çalışma koşullarına göre köprü ve yol geçişlerinde boru iniş çıkışlarından oluşacak elevasyon farklılıklarını göz önünde bulundurmak

• İşletme ve bakım alanları gereksinimleri, işletme güvenliği ve proses gereksinimlerini göz önünde bulundurmak

Ayrıca borulama dizaynı yapılırken, tesis yerleşimi, ekipman yerleşimi, plot plan, boru güzergahı, 2 boyutlu veya 3 boyutlu modellerin oluşturulması ve izometrilerin oluşturulmasına kadar bir dizi çalışma yapılması gerekir. Boru dizaynı yapmak için farklı tiplerde boru bağlantıları ve fittingsleri tanımalı, uluslararası boru ve malzeme standart gereklilikleri, P&ID çizimleri, ekipmanlara ait “General Arrangmet” çizimleri ve diğer tasarım çizimlerini okuma ve yorumlama konusunda yetkin olunmalıdır.

Diğer disiplinlerle etkileşim içinde olunmalıdır. Projedeki diğer tüm mühendislik

ve tasarım disiplinlerinin faaliyetlerini ve rolleri anlaşılmalıdır. Tüm iş akışı ve sürecinin farkında olmalıdır. Bunlara Proses, Statik Ekipman, Döner Ekipman, İnşaat, Çelik Konstrüksiyon, Elektrik ve Enstrüman/Kontrol Sistemleri dahildir. Tüm bu disiplinler, borulama tasarımına katkıda bulunur.

Borulama tasarımı için kullanılan pek çok farklı yazılım vardır. Bunların en yaygın kullanılanları, AutoCAD, AutoCAD Plant 3D, AVEVA Everything3D ve MicroStation'dır.